Kriolezja

Kriolezja to małoinwazyjna procedura medyczna mająca na celu czasowe ograniczenie przewodzenia bodźców bólowych w nerwie. Działa w sposób podobny do blokady nerwu, jednak efekt utrzymuje się znacznie dłużej – od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Zabieg wykonuje się pod kontrolą USG, z wykorzystaniem specjalnej sondy mrożącej o średnicy zbliżonej do igły iniekcyjnej. Kriolezję można przeprowadzić wyłącznie u pacjentów, u których wcześniejsze blokady diagnostyczne przyniosły wyraźną ulgę w bólu. W razie potrzeby zabieg można bezpiecznie powtarzać – badania potwierdzają, że wielokrotne zamrażanie nerwu nie prowadzi do trwałych uszkodzeń.

Na czym polega kriolezja

Podczas zabiegu w miejscu działania sondy dochodzi do kontrolowanego obniżenia temperatury do około –70°C. Zamrożenie prowadzi do czasowego „wyciszenia” aktywności nerwu, bez uszkadzania jego struktury osłonkowej. Dzięki temu po pewnym czasie nerw regeneruje się i odzyskuje prawidłową funkcję.

Dzięki temu kriolezja może przynieść długotrwałe zmniejszenie bólu – zwykle na kilka tygodni lub miesięcy.

Nerw po tym czasie stopniowo odzyskuje swoją funkcję, co pozwala uniknąć trwałego uszkodzenia.

Efekt działania zabiegu wynika z dwóch mechanizmów:

• natychmiastowego blokowania przewodzenia impulsów bólowych (działanie podobne do znieczulenia miejscowego),
• czasowego zmniejszenia ukrwienia nerwu, co dodatkowo ogranicza jego nadwrażliwość.

Dla kogo przeznaczony jest zabieg

Kriolezja może być rozważana u pacjentów, u których ból utrzymuje się mimo wcześniejszego leczenia zachowawczego.

Najczęściej wykonuje się ją w przypadkach:

• migreny i bólów głowy o charakterze neuralgicznym,
• neuralgii potylicznej,
• neuralgii trójdzielnej,
• neuralgii po urazach lub zabiegach chirurgicznych,
• bólu pochodzenia nerwowego w obrębie karku, barku lub głowy,
• bólu utrwalonego po nadużywaniu leków przeciwbólowych.

Opis procedury

Zabieg wykonywany jest w pozycji leżącej, w znieczuleniu miejscowym.

Lekarz pod kontrolą USG wprowadza cienką sondę mrożącą w okolice nerwu odpowiedzialnego za przewodzenie bólu.

Proces mrożenia trwa od jednej do dwóch minut i jest zwykle powtarzany w kilku cyklach, aby uzyskać optymalny efekt.

Pacjent może odczuwać krótkotrwałe uczucie rozpierania lub chłodu w miejscu działania sondy.

Po zakończeniu zabiegu zalecana jest krótka, kilkunastominutowa obserwacja.

Pacjent może samodzielnie wrócić do domu.

Jak się przygotować

Kriolezja nie wymaga szczególnego przygotowania.

• Na kilka godzin przed zabiegiem można zjeść lekki posiłek.
• Pacjent powinien poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, zwłaszcza przeciwzakrzepowych (np. aspiryna, klopidogrel).
• W razie potrzeby lekarz omówi ewentualną konieczność ich czasowego odstawienia lub zmiany.
• W dniu zabiegu warto mieć ze sobą wyniki wcześniejszych badań obrazowych (USG, rezonans, RTG), jeśli były wykonywane.

Bezpieczeństwo i możliwe odczucia po zabiegu

Zabieg kriolezji jest bezpieczny, małoinwazyjny i wykonywany pod kontrolą USG, co minimalizuje ryzyko powikłań.

Po zabiegu może wystąpić przejściowe:

• uczucie drętwienia, mrowienia lub sztywności w okolicy poddanej zabiegowi,
• niewielki obrzęk lub zasinienie,
• tkliwość w miejscu wkłucia.

Objawy te ustępują zazwyczaj w ciągu kilku dni.

Podsumowanie

Kriolezja to skuteczna i bezpieczna metoda mająca na celu ograniczenie przewodzenia bodźców bólowych i przyniesienie długotrwałej ulgi u pacjentów z bólem neuropatycznym.

Decyzja o jej zastosowaniu jest zawsze poprzedzona szczegółową diagnostyką i konsultacją lekarską.

‍