Pytania i odpowiedzi

W tradycyjnej medycynie termin „meridiany” oznacza linie, wzdłuż których rozmieszczone są punkty akupunkturowe. W tych punktach umieszcza się igły. To koncepcja tradycyjna; akupunktura bywa stosowana jako metoda wspomagająca.

Nadmierne i częste przyjmowanie leków przeciwbólowych prowadzi do bólów głowy z odbicia. Pacjent sięga po lek przy każdym epizodzie, zwiększa dawki, a ból wraca coraz częściej, co utrwala błędne koło. Mogą dołączyć bezsenność, drażliwość i obniżony nastrój. Dotyczy to również tryptanów stosowanych w migrenie, gdy są przyjmowane zbyt często.

Jeśli określona struktura anatomiczna jest źródłem bólu, zablokowanie przewodnictwa w odpowiadającym nerwie może czasowo złagodzić dolegliwości. Blokady wykonuje się zwykle pod kontrolą USG z użyciem miejscowych środków znieczulających.

Najczęściej z powodu nieprecyzyjnego rozpoznania typu bólu. Kluczowe są dokładny wywiad i badanie neurologiczne, które pozwalają wykluczyć poważne przyczyny i wybrać właściwą metodę leczenia. Niewłaściwe postępowanie sprzyja nadużywaniu leków i bólom z odbicia.

Zwykłe leki przeciwbólowe zazwyczaj nie pomagają. Doraźnie stosuje się m.in. tlenoterapię, wybrane leki zgodnie ze wskazaniami oraz tryptany podskórnie. Klinicznie skuteczne bywają blokady nerwów potylicznych większych w przerywaniu klastrów oraz profilaktyczne blokady zwojów skrzydłowo‑podniebiennych.

Klasterowy ból głowy to napady bardzo silnego, jednostronnego bólu w okolicy oczodołu/skroni z objawami autonomicznymi (łzawienie, zaczerwienienie oka, zwężenie źrenicy, opadanie powieki, objawy ze strony nosa). W trakcie napadu chorzy są pobudzeni i niespokojni, co odróżnia go od migreny.

Migrena to ból głowy z objawami dodatkowymi (nudności, wymioty, światłowstręt, fonofobia, osmofobia). Aktywność nasila ból, często potrzebny jest spokój i ciemne pomieszczenie. Bóle napięciowe zwykle pozwalają funkcjonować i nie mają tak nasilonych objawów.

Ból głowy wynika m.in. z nadwrażliwości struktur wrażliwych na ból w obrębie głowy: zaburzeń neuroprzekaźników, podrażnienia naczyń krwionośnych i nerwów, a także napięcia mięśni szyi i głowy. Sam mózg nie boli (brak receptorów bólowych).

Migrena to jeden z wielu typów bólu głowy. Jeśli leczenie nie przynosi efektu, przyczyna może być inna. Migrenie towarzyszą objawy „plus”: nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło/dźwięk/zapachy, a aktywność nasila ból. U części pacjentów występuje aura (mroczki, błyski, zaburzenia widzenia/mowy/czucia).

Ból napięciowy wiąże się z emocjami i napięciem mięśni karku oraz głowy. Ciepło rozluźnia tkanki, zmniejsza ucisk na naczynia i nerwy, co może łagodzić ból. Zalecane są ciepłe okłady na kark i ramiona oraz ciepły okład na głowę.

Brakuje jednoznacznych dowodów naukowych. W bólach napięciowych częściej pomaga ciepło (rozluźnia tkanki i poprawia krążenie). W migrenie część pacjentów odczuwa ulgę po zimnych okładach na głowę lub szyję. W gorączce lepszy bywa chłodny kompres, a w zapaleniu zatok — ciepło. Sprawdź, co działa najlepiej u Ciebie.

Za bezpieczny lek przeciwbólowy w ciąży uważa się paracetamol — doraźnie. Przy nawracających dolegliwościach lepiej rozważyć metody niefarmakologiczne: akupunkturę, delikatny masaż, ciepłe okłady lub kąpiel, techniki relaksacyjne. W opornych przypadkach lekarz może rozważyć blokady nerwów lub kriolezję z użyciem krótko działających środków znieczulających. Unikaj sytuacji wywołujących ból.