Blokada zwoju gwiaździstego

Blokada zwoju gwiaździstego to małoinwazyjna procedura medyczna mająca na celu czasowe ograniczenie przewodzenia bodźców bólowych w obrębie szyi, głowy, twarzy i kończyny górnej.

Zabieg wykonuje się, gdy dolegliwości bólowe nie reagują na leczenie farmakologiczne lub gdy konieczne jest ograniczenie przyjmowania leków przeciwbólowych.

Czym jest zwój gwiaździsty

Zwój gwiaździsty to skupisko nerwów współczulnych zlokalizowane na poziomie szóstego–siódmego kręgu szyjnego, przed kręgosłupem.

Nerwy te uczestniczą w regulacji ukrwienia i napięcia w obrębie głowy, szyi, klatki piersiowej i kończyny górnej.

Blokada zwoju polega na podaniu niewielkiej ilości środka znieczulającego w jego pobliże, pod kontrolą USG, co prowadzi do czasowego wyciszenia aktywności układu współczulnego w tym obszarze.

Wskazania do wykonania blokady

Blokada zwoju gwiaździstego może być rozważana w przypadku:

• napadowych bólów głowy, szyi i twarzy o niewyjaśnionej przyczynie,
• utrzymujących się objawów po przechorowaniu COVID-19 (tzw. Long COVID),
• zespołu stresu pourazowego (PTSD),
• zespołu bólu miejscowego (CRPS),
• nadmiernej potliwości kończyn górnych,
• bólu w klatce piersiowej o charakterze neuropatycznym,
• bólu fantomowego kończyn,
• neuralgii popółpaścowej,
• zaburzeń krążenia w obrębie kończyn górnych (np. zespół Raynauda, twardzina, skurcz naczyń),
• sytuacji, gdy choroby przewlekłe (np. układu krążenia, pokarmowego, nerek) ograniczają możliwość stosowania leków przeciwbólowych.

Na czym polega zabieg

Zabieg wykonywany jest w gabinecie zabiegowym pod kontrolą USG.

Pacjent układany jest na boku, z głową lekko odchyloną do tyłu. Skóra na szyi zostaje zdezynfekowana, a lekarz lokalizuje miejsce podania leku.

Cienką igłą wstrzykuje się niewielką ilość środka znieczulającego (1–5 ml).

Podczas podania pacjent może odczuwać krótkotrwałe rozpieranie lub ciepło w okolicy szyi, ramienia lub ręki.

Zabieg trwa zwykle kilkanaście minut, a po jego zakończeniu pacjent pozostaje pod obserwacją przez kilka minut.

W Centrum Leczenia Bólu wszystkie zabiegi wykonywane są z użyciem ultrasonografii, co pozwala precyzyjnie umieścić lek i zminimalizować ryzyko powikłań.

Czego można się spodziewać po zabiegu

Po wykonaniu blokady może dojść do przejściowego wystąpienia objawów świadczących o jej skuteczności, takich jak:

• lekkie opadanie powieki,
• zwężenie źrenicy,
• chwilowa chrypka lub uczucie ciepła w szyi i ramieniu.

Są to objawy przemijające i świadczą o prawidłowym działaniu blokady.

Efekt przeciwbólowy pojawia się zazwyczaj w ciągu kilku dni, a w niektórych przypadkach może być odczuwalny natychmiast.

Działanie blokady ma charakter czasowy i może wymagać powtórzenia serii zabiegów, jeśli lekarz uzna to za wskazane.

Bezpieczeństwo i możliwe objawy po zabiegu

Blokada wykonywana przez doświadczonego lekarza pod kontrolą USG jest zabiegiem o wysokim profilu bezpieczeństwa.

Zastosowanie ultrasonografii umożliwia precyzyjne podanie leku i ogranicza ilość substancji znieczulającej.

Możliwe, zwykle łagodne i przemijające objawy po zabiegu to:

• zasinienie lub tkliwość w miejscu wkłucia,
• przejściowe uczucie osłabienia lub zawroty głowy,
• krótkotrwałe objawy neurologiczne (np. chrypka, opadnięcie powieki),
• uczucie suchości w gardle.

Poważne powikłania zdarzają się wyjątkowo rzadko.

Przeciwwskazania

Blokada nie jest wykonywana w przypadku:

• uczulenia na stosowane leki znieczulające,
• infekcji lub zmian skórnych w miejscu wkłucia,
• schorzeń wymagających innego rodzaju leczenia (np. podejrzenia choroby naczyniowej lub nowotworowej).

Jak się przygotować do zabiegu

• W dniu zabiegu można zjeść lekki posiłek.
• Należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, zwłaszcza przeciwkrzepliwych.
• Przed zabiegiem lekarz wyjaśni przebieg procedury, możliwe odczucia oraz poprosi o podpisanie świadomej zgody.
• Obecność osoby towarzyszącej nie jest konieczna, ale może być pomocna.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić wykonanie serii kilku blokad w odstępach tygodniowych w celu uzyskania trwalszego efektu terapeutycznego.

Po zabiegu

Bezpośrednio po blokadzie można wrócić do większości codziennych czynności.

Zaleca się jednak unikanie prowadzenia pojazdów przez kilka godzin, dopóki objawy miejscowe całkowicie nie ustąpią.

Jeżeli po zabiegu pojawi się znaczący dyskomfort lub objawy utrzymują się dłużej niż kilka godzin, należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym.