Zespół stresu pourazowego (PTSD)

Zespół stresu pourazowego (PTSD) to zaburzenie, które może wystąpić po doświadczeniu silnego, traumatycznego wydarzenia.

Dotyka nie tylko żołnierzy czy ratowników – może pojawić się u każdej osoby, która przeżyła lub była świadkiem sytuacji przekraczającej jej możliwości emocjonalne i poznawcze.

To reakcja organizmu na silny stres, który nie ustępuje pomimo upływu czasu i utrwala się w postaci powracających wspomnień, napięcia i lęku.

Objawy

Objawy zespołu stresu pourazowego mogą mieć charakter emocjonalny i fizyczny.

Do najczęstszych należą:

• natrętne wspomnienia lub „flashbacki” – wrażenie ponownego przeżywania traumatycznego zdarzenia,
• koszmary senne i trudności z zasypianiem,
• unikanie miejsc, osób lub sytuacji kojarzących się z traumą,
• nadmierna czujność, drażliwość i napięcie emocjonalne,
• uczucie wyobcowania lub utraty zainteresowań,
• problemy z koncentracją,
• bóle głowy, napięcia mięśniowe i uczucie przewlekłego zmęczenia,
• przyspieszone bicie serca, duszność lub nadwrażliwość na bodźce.

Objawy te utrzymują się przez co najmniej miesiąc od wydarzenia i znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie.

Przyczyny

Zespół stresu pourazowego może być następstwem:

• wypadku komunikacyjnego,
• przemocy fizycznej lub psychicznej,
• napaści lub utraty bliskiej osoby,
• doświadczenia wojny, katastrofy, klęski żywiołowej lub traumatycznych sytuacji zawodowych.

Nie każda osoba po silnym stresie rozwinie PTSD. Znaczenie mają:

• predyspozycje genetyczne,
• wcześniejsze zaburzenia lękowe lub depresyjne,
• brak wsparcia emocjonalnego po traumie,
• wysoka wrażliwość emocjonalna.

Według badań zespół stresu pourazowego częściej dotyczy kobiet.

Z czym bywa mylony

PTSD może przypominać inne zaburzenia psychiczne, dlatego jego rozpoznanie wymaga pogłębionej diagnostyki.

Najczęściej bywa mylony z:

• depresją,
• zaburzeniami lękowymi,
• chorobą afektywną dwubiegunową,
• uzależnieniami od alkoholu lub substancji psychoaktywnych.

Często zaburzenia te współwystępują z PTSD, dlatego ważne jest kompleksowe podejście do pacjenta.

Metody, które stosujemy w leczeniu zespołu stresu pourazowego

W Centrum Leczenia Bólu w Łodzi stosowane są metody wspierające proces terapii pacjentów z objawami zespołu stresu pourazowego.

Dobór postępowania zależy od rodzaju objawów, ich nasilenia oraz wcześniejszych doświadczeń terapeutycznych.

W leczeniu stosujemy m.in.:

• blokadę zwoju gwiaździstego pod kontrolą USG – metodę wspomagającą terapię PTSD,
• terapię poznawczo-behawioralną (CBT) – pomagającą w pracy z lękiem i natrętnymi wspomnieniami,
• farmakoterapię – indywidualnie dobierane leki stabilizujące nastrój i napięcie emocjonalne.

W niektórych przypadkach leczenie prowadzone jest we współpracy z psychiatrą, psychoterapeutą lub lekarzem specjalizującym się w leczeniu bólu przewlekłego i zaburzeń psychosomatycznych.

Kwalifikacja do blokady zwoju gwiaździstego odbywa się po konsultacji psychiatrycznej.

‍