Neuralgia potyliczna

Gdy ból zaczyna się z tyłu głowy i promieniuje ku czubkowi

Neuralgia potyliczna, czyli nerwoból potyliczny, to jeden z częstszych rodzajów bólów głowy pochodzenia nerwowego.

Objawia się nagłym, przeszywającym bólem o charakterze palącym lub kłującym, który może przypominać „rażenie prądem”.

Zazwyczaj ból zaczyna się w okolicy karku i rozprzestrzenia w kierunku czubka głowy – najczęściej jednostronnie, choć czasami obejmuje obie strony.

U części pacjentów neuralgia potyliczna może nasilać napady migreny, zwiększając ich częstotliwość i intensywność.

Objawy

Pacjenci często opisują ból jako promieniujący z karku aż do czubka głowy, czasem w kierunku oka – z uczuciem jego „rozpychania od środka”.

Towarzyszyć mogą objawy takie jak:

• mrowienie, drętwienie lub nadwrażliwość skóry głowy,
• sztywność karku,
• tkliwość w okolicy potylicznej,
• uczucie napięcia mięśni szyi.

Ból zwykle pojawia się po jednej stronie, ale może występować też obustronnie.

Przyczyny

Najczęstszą przyczyną neuralgii potylicznej jest ucisk lub podrażnienie nerwów potylicznych, przebiegających w tylnej części głowy.

Może do niego dojść na skutek:

• przewlekłego napięcia mięśni karku (np. podczas pracy przy komputerze lub częstego pochylania głowy nad telefonem – tzw. „szyja SMS-owa”),
• urazów typu whiplash (nagłe szarpnięcie szyją, np. w wyniku kolizji),
• zmian przeciążeniowych w obrębie kręgosłupa szyjnego,
• zabiegów chirurgicznych w tylnej części głowy,
• długotrwałego stresu i napięcia emocjonalnego.

Diagnostyka i leczenie

Leczenie neuralgii potylicznej polega przede wszystkim na znalezieniu i usunięciu przyczyny bólu.

W łagodniejszych przypadkach pomocne mogą być:

• miejscowe zastosowanie ciepła (np. termofor),
• terapia manualna i ćwiczenia przywracające prawidłową funkcję kręgosłupa szyjnego,
• akupunktura lub elektrostymulacja.

W przypadkach nasilonego bólu skuteczne są blokady nerwów potylicznych wykonywane pod kontrolą USG, które pozwalają czasowo wyciszyć przewodzenie bólu.

Jeśli ból nawraca mimo blokad, możliwe jest zastosowanie kriolezji – małoinwazyjnej procedury mającej na celu ograniczenie przewodzenia bodźców bólowych i przyniesienie długotrwałej, a w niektórych przypadkach nawet trwałej ulgi.

Z czym neuralgia potyliczna bywa mylona?

Objawy neuralgii potylicznej mogą przypominać:

• napięciowy ból głowy,
• migrenę,
• szyjnopochodny ból głowy,
• nadciśnienie tętnicze,
• podciśnienie śródczaszkowe spowodowane wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,
• choroby rdzenia kręgowego lub zespół Arnolda-Chiariego.

Dokładne różnicowanie oraz badanie neurologiczne są kluczowe, by dobrać odpowiednią metodę leczenia.

‍